Wał Pomorski
(niem. Pommernstellung)

Linia fortyfikacji niemieckich, zwana również Pozycją Pomorską, powstał w latach 30 XX wieku, w odległości kilkudziesięciu kilometrów od granicy z Polską. Głównym zadaniem miała być ochrona Pomorza Zachodniego przed atakiem polskiej armii. Wbrew powszechnym opiniom nie powstała ona w czasie wojny, aby odeprzeć ataki Rosjan.
Nie da się jednoznacznie określić, kiedy powstał plan budowy. Przyjmuje się, że było to tuż po przegranej przez Niemców po I wojnie światowej. Główna część wybudowana została w latach 1932 – 1937, a poddana modyfikacjom w 1938 – 1939.
Pierwsze obiekty umiejscawiane były w strategicznych punktach, takich jak najważniejsze szlaki komunikacyjne. Z założenia Wał Pomorski miał stać się polową linią obrony, jego rozmieszczenie oparto więc na naturalnych przeszkodach - jeziora, rzeki, lasy czy tereny bagienne. Naturalne warunki obrony wraz z potężnymi fortyfikacjami miały uczynić teren niezdobytym. Do 1937 r. powstało około 235 km umocnień, sięgających od Gorzowa Wlkp. do Białego Boru. Ostatni odcinek łączący Biały Bór z Bałtykiem (okolice Darłówka), miały zostać wzmocnione tylko w przypadku bezpośredniego zagrożenia wojną.
Na Wale Pomorskim wznoszono głównie obiekty o niskiej oporności kategorii C (grubość żelbetu 0,6 m, pancerze do 6 cm) oraz B1 (grubość żelbetu 1,0 m, pancerze do 12 cm). Były to z reguły schrony szeregowe, wyposażone w podstawową broń MG08, bez rozbudowanego zaplecza socjalnego. Linia Wału wzmacniana była kilkoma cięższymi schronami typu B (grubość żelbetu 1,5 m, pancerze do 30 cm), wzmacnianymi kopułami pancernymi. W tym przypadku miały one rozbudowane zaplecze, charakterystyczne dla niemieckich fortyfikacji. Dopiero w ostatniej fazie budowy wznoszono schrony o większej odporności.
W czasie wojny Pozycja Pomorska była niedoceniana przez dowództwo wojsk niemieckich. Doszło do częściowego rozbrojenia, a brak modyfikacji spowodował, że w obliczu zagrożenia umocnienia okazały się przestarzałe. Próbowano je jeszcze rozbudowywać w 1944 r. Niektóre odcinki wzmocniono ziemnymi fortyfikacjami i schronami dla ckm zwanych potocznie Tobrukami. Poprowadzono wówczas tzw. pas przesłaniania (wzdłuż brzegu Gwdy i Noteci, przez Lędyczek, Piłę, Podgaje, Jastrowie itd.) oraz stworzono tzw. pozycję ryglową (od Nadarzyc, przez Iłowiec, Wierzchowo, do Kalisza Pom.). Okazało się to jednak niewystarczające. Niewielka głębokość linii umocnień powodowała trudności w obronie i ułatwiała przełamanie pozycji przez atakujące wojska. Poważnym problemem był też brak wojsk do obsadzenia poszczególnych odcinków.
Fortyfikacje Wału Pomorskiego przetrwały wojnę w stanie prawie nienaruszonym. Obecny, opłakany widok, jaki przedstawiają, to najczęściej wynik już powojennych operacji. Te obiekty, które mogły prowadzić ogień na wschód zostały przeznaczone do likwidacji. Część z nich została wysadzona, pozostałości zostały zlikwidowane przez poszukiwaczy złomu.
Ogółem w skład umocnień Wału Pomorskiego wchodziło około 1000 żelbetonowych budowli różnego przeznaczenia, rowy strzeleckie, drogowe zapory przeciwczołgowe, przeszkody czołgowe, pola minowe, transzeje.

ODCINEK WAŁCZ
Wałcz był ważnym węzłem drogowym i kolejowym w tym rejonie stanowił także bezpośrednie zaplecze dla przedmościa Piły. Obrona miasta składała się z kilku odcinków przedzielonych przeszkodami wodnymi. Zaplanowano tu budowę dwóch Grup Warownych. Ostatecznie wybudowano jedną, umiejscowioną między Jeziorem Zamkowym, a Jeziorem Chmiel zwaną dziś Cegielnią. Druga, nieukończona znajduje się w okolicy jezior Chmiel Duży i Chmiel Mały. Jest ona ewenementem na Wale Pomorskim. Posiada unikalny blok wejściowy i bojowy z trzema kopułami bojowymi i kopułą obserwacyjną.
Umocnienia Wałcza uzupełniał zespół schronów (6 obiektów) w koszarach dla 32 p.art. wybudowanych w 1934 roku gdzie poza schronami bojowymi zbudowano unikalny i jedyny schron dowodzenia oraz 18 metrową wieżę obserwacyjną. Przypomina niewielką sygnaturkę z zegarem, chociaż w rzeczywistości jest to betonowy słup sięgający aż do parteru, jedynie z wierzchu obłożony cegłą.

NAJCIEKAWSZE MIEJSCA NA WALE POMORSKIM
- Nadarzyce – centralny punkt dowodzenia
- Grupa Warowna „Cegielnia” – tzw. „Czapa Hitlera”
- Przesmyk Morzyca
- Przesmyk Śmierci
- Cmentarz wojenny w Wałczu
- Grupa Warowna Góra Wisielcza – Strzaliny
- Podgaje
- Grupa Warowno Marianowo
- Muzeum Walk o Wał Pomorski w Mirosławcu
- Muzeum Ziemi Wałeckiej w Wałczu
Autor \ źródło: Lena

Pojezierze wałeckie | Inne wiadomości:

BronikowoTuczno
--- miejsce na reklamę ---

Laski WałeckieJastrowie
--- miejsce na reklamę ---

Kłębowiec



VIP

  • Wybierz język
  • Zobacz też

Bank fotografii serwisu UrokiPojezierza.pl

Wałcz

(niem. Deutsch Krone)

Kościół w Martwi

pw. Matki Boskiej Różańcowej

Jastrowie

(niem. Jastrow)

  • Polecamy
?>